Oude en nieuwe herinneringen herenigd

Mijn belevenissen met de straatkinderen in Maputo in Mozambique waren indrukwekkend. Voldaan en een beetje vermoeid pak ik opnieuw mijn spullen. Het is tijd voor een korte break om alle nieuwe belevenissen in te laten zinken en na te denken over hoe ik mijn documentaire zal gaan filmen. Maar ook om oude vrienden op te zoeken in het land waar alles twee jaar geleden is begonnen. Het land waar ik mijn hart aan ben verloren. Het is tijd om terug te gaan naar mijn oude studentenstad in Zuid-Afrika; Grahamstown.

Grahamstown

“Welcome to Port Alfred,” galmt het door de luidsprekers in het vliegtuig. Ik kijk verschrikt om me heen. “Oh no… Welcome to Port Elizabeth.” Iedereen slaakt een zucht en er kan een schamper lachje vanaf. Gelukkig, we zijn toch in de goede plaats geland.

Eenmaal uit het vliegtuig verzamel ik mijn boeltje en rij ik met Gui naar Grahamstown. Het voelt raar. Ben ik nu echt weer terug in Zuid-Afrika? Bij het zien van Marlous, Crystl en Ivo weet ik het zeker. Wow! Het is goed om weer terug te zijn. Er is niet veel veranderd. Mijn oude universiteit staat er nog. De vrouwen op de hoek van de straat verkopen nog steeds hun sinaasappelen. En ja hoor, ook bij één van mijn favoriete restaurants ‘Spur’ gaat het geluid op maximaal als het verjaardagslied weer word meegezongen door de medewerkers. Ook bij mijn oude thuis – backpackers ‘the Old Gaol’ - is alles nog hetzelfde. Ah, good old times.

Vele muffins, scones, bakken koffie en gezelligheid later, ben ik weer helemaal bij met de laatste roddels en intriges. Ondanks de stress rondom de examentijd, was het goed om iedereen weer te zien. Toch besluit ik om eerder te vertrekken om met Ivo mee naar Kaapstad te gaan. Niet alleen omdat iedereen druk is met de examens, maar vooral omdat ik niet kan wachten totdat ik de Tafelberg weer kan zien.

Cape Town

Na een lange busreis van zo’n tien uur, zien we de zon opkomen boven Kaapstad. Dit is één van mijn favoriete steden. Ivo heeft hier een interview gepland. Voor mij de ultieme gelegenheid om een paar daagjes bij te komen en te genieten van deze prachtige stad. Helaas voel ik me niet helemaal oké, waardoor ik niet veel heb kunnen doen. Toch brengen we een bezoek aan Wynberg en Kalkbay (om Nita op te zoeken). Het uiteindelijke genot komt bij het weerzien van de Tafelberg op de laatste dag. De wolken zijn weggetrokken. De hemel is blauw. En daar staat ie dan; de immens hoge en platte berg. Dit is alles waard.

Johannesburg

Na dit mooie aangezicht, is het tijd om door te reizen naar Jo’burg. In de hoofdstad van Zuid-Afrika wonen een aantal vrienden die ik ook nog wil bezoeken. Maar het gaat helemaal mis. Ik ben nog geen dag in Jozi en Bram neemt me mee naar de dokter. Na ruim vier uur wachten, ben ik aan de beurt. De dokter constateert een buikvirus dat ik waarschijnlijk heb opgelopen in Mozambique. Antibiotica en nog drie andere soorten pillen moeten me hier vanaf helpen. Gelukkig gaat het langzamerhand weer beter. Tijd om wat werk te verrichten voor mijn documentaire. Ivo tikt zich ondertussen lam aan al zijn verhalen (ww.ivo-schrijft.nl).

Natuurlijk missen we de wedstrijden van Oranje niet. Ik sta versteld! Na dertig jaar verslaan we eindelijk Italië en als kop op de vuurpijl winnen we ook nog van Frankrijk. Dit voorspelt veel goeds!
Tussendoor geniet ik van het gezelschap door vele kaartspelletjes ‘chicken fuck’ te spelen en te genieten van Ivo’s culinaire eigenschappen. Ook overleven we de eigengereidheid van de wasmachine en maken we een fietstocht door Soweto (South Western Townships) – de bekendste krottenwijk nabij Johannesburg.

Soweto

Op gekleurde mountainbikes en een flistende helm op ons hoofd crossen we door Soweto. Kinderen en volwassenen kijken ons na. Onze gids Phillip vertelt ons over de geschiedenis en laat ons de belangrijkste hotspots van Soweto zien. Na het lezen van vele stukken, is het goed om alles nu eens in het echt te zien. We stoppen bij een shebeen om het lokale bier te proeven (om tien uur ’s ochtends), bezoeken de oude mijnwerkershuisjes en lopen over een kleine plaatselijke markt.

Hier zit een vrouw achter een tafel die vol ligt met stukken vlees. Dit is de plaatselijke slagerij. Met een tak jaagt de vrouw de vliegen weg. Een stukje verderop staat een vrouw met een kip onder haar arm. Het beest hangt met zijn kale kont omhoog, zich afvragend wat haar lot is. Ook maken we een stop bij Nelson Mandela’s eerste huis en Desmond Tutu’s en Winnie Mandela’s huidige huis.

Maar het indrukwekkendste was het zien van het herdenkingsmonument voor Hector Pietersen. Deze 13-jarige jongen werd tijdens de Soweto student uprising in 1976 neergeschoten door de politie. Schoolkinderen protesteerden tijdens het Apartheidsregime tegen het nieuwe regeringsbeleid om Afrikaans als hoofdtaal in te voeren tijdens de lessen. Gek om op de plek te staan waar zoveel leed heeft plaatsgevonden.

Na nog een drankje met NOS en NRC Handelsblad correspondent Bram Vermeulen, is het moment aangebroken om terug te gaan naar Mozambique. Het echte werk gaat nu beginnen.

Maputo

Op de grensovergang van Zuid-Afrika naar Mozambique is het een dolle boel. Overvolle bakkies, vrachtwagens en bussen staan in de rij voor de douane. Ook onze bus wordt gecheckt. Twee dozen en tassen worden eruit gehaald. Bij de vraag van wie deze spullen zijn, krijgt de buschauffeur geen antwoord. Na twee keer ieders bonnetjes te hebben gecontroleerd, is er nog geen duidelijkheid. Normaal gesproken krijg je een bonnetje met een nummer als je je bagage inlaadt. Maar bij het afgeven van onze tassen, waren de bonnetjes op. Dus ja, hoe check je dan van wie deze bagage is? En als er drugs, een bom of wat dan ook in zit, zal de eigenaar dit niet opbiechten. Dus na veel gedoe, besluit de buschauffeur de boel weer in te laden en toch de grens over te steken.

Uiteindelijk komen we zonder kleerscheuren aan in Maputo. De adrenaline stroomt door mijn lichaam. This is it! Nu gaat het echt gebeuren. Ivo is er ook, dus dat betekent dat mijn productie voor mijn documentaire nu echt in volle gang is.

Maar vandaag hebben we het nog even rustig aan gedaan. Na een wandeling door de stad en een heerlijke lunch aan de zee, zijn we er klaar voor. Ivo tikt zijn laatste verhalen nu nog af. Straks nemen we de technieken voor de camera nog een keer door. En dan gaat het gebeuren. De komende twee weken zullen we mijn documentaire gaan filmen. Wish us luck!